Texte :
Ἰητρικὴν
ὅστις βούλεται ὀρθῶς ζητεῖν, τάδε χρὴ ποιεῖν· πρῶτον μὲν ἐνθυμεῖσθαι τὰς ὥρας
τοῦ ἔτεος, ὅ τι δύναται ἀπεργάζεσθαι ἑκάστη· οὐ γὰρ ἐοίκασιν ἀλλήλοισιν οὐδέν,
ἀλλὰ πολὺ διαφέρουσιν αὐταί τε ἐφ᾽ ἑωυτέων καὶ ἐν τῇσι μεταβολῇσιν· ἔπειτα δὲ
τὰ πνεύματα τὰ θερμά τε καὶ τὰ ψυχρά, μάλιστα μὲν τὰ κοινὰ πᾶσιν ἀνθρώποισιν,
ἔπειτα δὲ καὶ τὰ ἐν ἑκάστῃ χώρῃ ἐπιχώρια ἐόντα. δεῖ δὲ καὶ τῶν ὑδάτων ἐνθυ
μεῖσθαι τὰς δυνάμιας· ὥσπερ γὰρ ἐν τῷ στόματι διαφέρουσι καὶ ἐν τῷ σταθμῷ, οὕτω
καὶ ἡ δύναμις διαφέρει πολὺ ἑκάστου. ὥστε ἐς πόλιν ἐπειδὰν ἀφίκηταί τις, ἧς
ἄπειρός ἐστι, διαφροντίσαι χρὴ τὴν θέσιν αὐτῆς, ὅκως κεῖται καὶ πρὸς τὰ
πνεύματα καὶ πρὸς τὰς ἀνατολὰς τοῦ ἡλίου. οὐ γὰρ τωὐτὸ δύναται ἥτις πρὸς βορέην
κεῖται καὶ ἥτις πρὸς νότον οὐδ᾽ ἥτις πρὸς ἥλιον ἀνίσχοντα οὐδ᾽ ἥτις πρὸς
δύνοντα. ταῦτα δὲ χρὴ ἐνθυμεῖσθαι ὡς κάλλιστα καὶ τῶν ὑδάτων πέρι ὡς ἔχουσι,
καὶ πότερον ἑλώδεσι χρέονται καὶ μαλθακοῖσιν ἢ σκληροῖσί τε καὶ ἐκ μετεώρων καὶ
πετρωδέων εἴτε ἁλυκοῖσι καὶ ἀτεράμνοισιν· καὶ τὴν γῆν, πότερον ψιλή τε καὶ
ἄνυδρος ἢ δασεῖα καὶ ἔφυδρος καὶ εἴτε ἔγκοιλός ἐστι καὶ πνιγηρὴ εἴτε μετέωρος
καὶ ψυχρή
Traduction
Ἰητρικὴν
ὅστις βούλεται ὀρθῶς ζητεῖν, τάδε χρὴ ποιεῖν· πρῶτον μὲν ἐνθυμεῖσθαι τὰς ὥρας
τοῦ ἔτεος, ὅ τι δύναται ἀπεργάζεσθαι ἑκάστη·
Il faut que celui
veut étudier la médecine fasse les choses suivantes : tout d’abord
considérer les saisons de l’année, ce que chacun peut produire comme effet ;
οὐ
γὰρ ἐοίκασιν ἀλλήλοισιν οὐδέν, ἀλλὰ πολὺ διαφέρουσιν αὐταί τε ἐφ᾽ ἑωυτέων καὶ
ἐν τῇσι μεταβολῇσιν·
En effet, elles ne
ressemblent en rien les unes aux autres mais elles sont différentes d’elles-mêmes
aussi dans leur changement.
ἔπειτα
δὲ τὰ πνεύματα τὰ θερμά τε καὶ τὰ ψυχρά, μάλιστα μὲν τὰ κοινὰ πᾶσιν
ἀνθρώποισιν, ἔπειτα δὲ καὶ τὰ ἐν ἑκάστῃ χώρῃ ἐπιχώρια ἐόντα
Ensuite (considérer)
les vents, chauds et froids principalement ceux qui sont communs à tous les
hommes, ensuite ceux qui sont particuliers dans chaque région.
δεῖ
δὲ καὶ τῶν ὑδάτων ἐνθυ μεῖσθαι τὰς δυνάμιας· ὥσπερ γὰρ ἐν τῷ στόματι διαφέρουσι
καὶ ἐν τῷ σταθμῷ,
Il faut également
considérer les propriétés des eaux : en effet par leur gout en bouche et
par leur poids.
οὕτω
καὶ ἡ δύναμις διαφέρει πολὺ ἑκάστου.
De même, la
propriété est considérablement différente pour chacune.
ὥστε
ἐς πόλιν ἐπειδὰν ἀφίκηταί τις, ἧς ἄπειρός ἐστι,
Par conséquent
lorsque quelqu’un arrive dans une cité dont il n’a pas l’expérience,
διαφροντίσαι
χρὴ τὴν θέσιν αὐτῆς, ὅκως κεῖται καὶ πρὸς τὰ πνεύματα καὶ πρὸς τὰς ἀνατολὰς τοῦ
ἡλίου.
il faut distinguer
sa position, comment elle est située vis-à-vis des vents et vis-à-vis des
levers du Soleil.
οὐ
γὰρ τωὐτὸ δύναται ἥτις πρὸς βορέην κεῖται καὶ ἥτις πρὸς νότον οὐδ᾽ ἥτις πρὸς
ἥλιον ἀνίσχοντα οὐδ᾽ ἥτις πρὸς δύνοντα.
Et n’a pas les mêmes
propriétés la cité qui est orientée vers le Nord, qui est orientée vers le Sud,
ni celle qui est orientée vers le Soleil levant, ni celle qui est orientée vers
le couchant.
ταῦτα
δὲ χρὴ ἐνθυμεῖσθαι ὡς κάλλιστα καὶ τῶν ὑδάτων πέρι ὡς ἔχουσι, καὶ πότερον
ἑλώδεσι χρέονται καὶ μαλθακοῖσιν ἢ σκληροῖσί τε καὶ ἐκ μετεώρων καὶ πετρωδέων
εἴτε ἁλυκοῖσι καὶ ἀτεράμνοισιν·
Voilà les choses qu’il
faut examiner le mieux possible : en ce qui nous concerne, comment ils les
obtiennent et s’il se servent ‘eaux marécageuses et douces ou bien d’eaux dures
et qui proviennent de lieux élevés et rocheux, soit qu’elles soient dures, soit
des eaux salées.
καὶ
τὴν γῆν, πότερον ψιλή τε καὶ ἄνυδρος ἢ δασεῖα καὶ ἔφυδρος καὶ εἴτε ἔγκοιλός
ἐστι καὶ πνιγηρὴ εἴτε μετέωρος καὶ ψυχρή
Et la
terre si elle est dénudée et aride ou bien boisée et humide, et si cette terre
se trouve dans un creux et étouffante, soit
dans un lieu élevé et froid